Strasbourg, 5 prill -Komiteti i Ministrave të Këshillit të Evropës ka publikuar një raport mbi zbatimin e Kartës Evropiane për Gjuhët Rajonale ose Minoritare (ECRML) në Republikën e Serbisë dhe rekomandimet bashke me verejtjet drejtuar autoriteteve serbe. Pakicat kombëtare në Serbi përfaqësohen nga këshillat kombëtare të pakicave kombëtare. Shqiptaret kane KKSH-ne ne Bujanoc. Karta ne fjale ben fjale edhe per gjuhen, aresimin shqip, njofton agjencia e lajmeve “Presheva Jonë”
KE vertjte Beogrdait : Arsimi i gjuhëve të pakicave duhet të forcohet
Ekspertët e Këshillit të Evropës përshëndetën progresin e bërë në trajnimin e mësuesve për arsimin e gjuhëve të pakicave, botimin e teksteve shkollore dhe transmetimin e programeve të reja radiotelevizive, si dhe një numër të konsiderueshëm të aktiviteteve kulturore në të gjitha gjuhët e pakicave. Karta zbatohet përveq gjuhes shqipe, edhe per gjuhën boshnjake, bullgare, bunjevac, kroate, çeke, gjermane, hungareze, maqedonase, rome, rumune, ruse, sllave, ukrainase dhe vllehe.
Ekspertët vërejtën një nivel shumë të lartë të pranisë së gjuhëve të pakicave në transmetimet publike radio dhe televizive në Provincën Autonome të Vojvodinës. Megjithatë, privatizimi i transmetuesve publik ka zvogëluar ofertën e transmetimeve në dispozicion në gjuhët e pakicave në nivel lokal në Serbi, tha raporti.
Pavarësisht nga mundësia e përmendur në Kartën për të përdorur gjuhët e pakicave para gjykatave, kjo dispozitë rrallë zbatohet në praktikë. Gjuhët e pakicave gjithashtu përdoren rrallë nga autoritetet administrative, me përjashtim të administratës së Krahinës Autonome të Vojvodinës.
Pakicat kombëtare në Serbi përfaqësohen nga këshillat kombëtare të pakicave kombëtare. Këto këshilla gëzojnë një nivel të caktuar autonomie dhe kanë kompetencën për të ndërmarrë iniciativa në fushat e kulturës, arsimit, informimit dhe përdorimit zyrtar të gjuhës dhe shkrimit. Megjithatë, kapaciteti i tyre për të promovuar në mënyrë efektive gjuhët e pakicave duhet të forcohet.
Komiteti i Ministrave të Këshillit të Europës rekomandon që Serbia, si një çështje prioritare:
ofrojnë mësim adekuat të romëve dhe ukrainas në arsimin parashkollor, fillor dhe të mesëm dhe zgjerojnë mësimin ekzistues dhe studimin në gjuhët gjermane, çeke dhe gjuhë të tjera të mbuluara vetëm nga Pjesa II e Kartës;
të lehtësojë transmetimin e programeve radiotelevizive publike dhe private në gjuhët e pakicave me qëllim që të arrihet një kohë e përshtatshme e transmetimit të përgjithshëm për secilën gjuhë;
të forcohet përdorimi i të gjitha gjuhëve rajonale ose të pakicave në gjyqësi dhe administratë;
forcimi i kapaciteteve të këshillave kombëtare të pakicave kombëtare për të promovuar në mënyrë efektive gjuhët rajonale ose të pakicave në jetën publike;
të promovojë vetëdijen dhe tolerancën në shoqërinë serbe në përgjithësi në lidhje me gjuhët dhe kulturat e minoriteteve si pjesë integrale e trashëgimisë së Serbisë.
Karta hyri në fuqi në Serbi, si pasardhës i Bashkimit Shtetëror të Serbisë dhe Malit të Zi, më 1 qershor 2006.
