Berne, 22 maj –Ajo ka tre vjet për të marrë pasaportën e saj zvicerane (“Elle galère 3 ans pour avoir son passeport suisse”) ehste yk ttiulli i hazetave zvcerane te cilta flasin per gruan Nancy Holten e cila jeotn ne Zvicër që nga mosha e tetë. Asaj ju mohua nënshtetësia sepse ajo kishet then se me shqetësojnë kumonat ne fshatin ku jeton, shkrun agjencia e lajemeve “Presehva Jonë”
Nancy Holten është i bezdisshëm nga pikëpamja e banorëve të fshatit të vogël zvicerane, ku ajo ka jetuar për 10 vjet, Ajo ihste “vkitme” të votuar dy herë kundër natyralizimit.
Lindur në Holandë 45 vjet më parë, kjo grua me flokë të gjata brune arriti në Zvicër në moshën 8 vjeçare dhe kurrë nuk e la atë. Ajo flet rrjedhshëm në gjermanishten zvicerane, fëmijët e saj janë zviceranë dhe thotë se ndihet zvicerane.
“Zvicra është vendi im,” i tha ajo AFP në një intervistë të fundit në apartamentin e saj të vogël që ajo ndan me tre bijat e saj në fshatin Gipf-Oberfrick, transmeton agjencia e lajmeve “Presheva jonë”
Pra, kur, në vitin 2015, ajo plotësoi një dosje për të kërkuar shtetësinë zvicerane, ajo mendonte se do të ishte një formalitet i thjeshtë. Ajo ishte e gabuar.
Në Zvicër, sistemi i granteve të drejtpërdrejta demokratike në komunat e vogla të drejtën për të votuar për ose kundër natyralizim, e cila, sipas kritikëve, mund të çojë në diskriminim apo vendimet e ndikuara nga zgjedhje emocionale.
Kur znj. Holten u shfaq në sallën e mbledhjes në ditën e votimit, një numër i konsiderueshëm i banorëve në mesin e rreth 3.500 banorëve të fshatit erdhën ta refuzojnë kërkesën e saj.
Ndaloni kumonat e lopëve?
Pa dyshim, kjo vegan fushatë aktive për të drejtat e kafshëve ruffled flokët e fshatarëve ringjallet në një prej simboleve të fundit zvicerane.
“Këto komboan po me shqtesojne, ku rpo i degjoj po me dhembin veshët,” kishetthene ajo.
Dhe ndërkohë që ndaloi këmbanat, ajo pohoi gjithashtu se ata të kishës nuk zilejnë gjatë natës.
“Unë mendoj se kam bërë pak zhurmë për njerëzit,” pranon ajo. Në votimin e parë, shumë e ofenduan atë dhe u përulën ata që e mbështetën atë.
“Ka pasur shumë emocione,” tha Urs Treier, zëdhënës i komunës. Pas një apeli tek autoritetet rajonale të Kantonit të Aargaut, një votim i dytë u mbajt në fshat.
Dhe kundërshtarët erdhën edhe më të shumtë për t’i thënë jo zonjës Holten, të cilëve mediat e përshkruan si “tepër të bezdisshme” për të marrë shtetësinë zvicerane. “Ky është niveli më vendimtar,” tha AFP Anita Manatschal, profesoreshë e shkencave politike në Universitetin e Neuchâtel.
Ky rast nuk është unik në Zvicër, ku zgjedhja e parë për natyralizime është marrë në nivel lokal. Vite e pare, po ashtu nje kosovare ju kishte refuzuar pasaporta zvcerane pasi kishet ebre kekrese për natyralizim ne Bubendorf në kantonin Basel, sepse me sa duket ajo nuk sillen si Zvicra preferuar të vishte trenarka, në vend se xhinseve, shkruan agjencia e lajmeve “Presehva jonë” duke ju referuar buirmeve te gazetave zvicerane.
Sidoqoftë, ekspertët theksojnë se ky lloj i refuzimit është bërë i rrallë dhe se akuzat e diskriminimit ishin shumë më të shpeshta në fund të shekullit të 20-të, kur disa komuna kanë autorizuar fletëvotime të fshehta.
Kjo praktikë u pezullua në vitin 2003, kur Gjykata e Lartë rrëzoi një referendum kontrovers në qytetin e Emmen, në kantonin e Luzernit, ku 48 aplikimet për natyralizim paraqitur kryesisht nga njerëz nga ish-Jugosllavia, ishte refuzuar.
