Bernë, 5 janar -“Midis Kosovës dhe Serbisë, spektri i një shkëmbimi territoresh (“Entre Kosovo et Serbie, le spectre d’un échange de territoires“) eshte ky titulli i reportazhit te sotëm te gazetes se njohur zvicerane “Le Tamps” ku bene fjalë për themelimin e ushtrise se”Kosovës dhe taksen prej 100% vene Serbise nga ana e kryeminstrit Ramush Haradinaj, për Luginen e Preshevës si dhe per dialogun e brisht të Brukselit, ku parashef projektin e Hashim Thacit dhe Aleksader Vucicit për “shkembimin e territoreve” cka analiste dhe qytetare te Kosoves jane skeptik rreth kesaj ideje qe ka shkaktuar sa panik po aq edhe reagime dhe debat ne opinon.
“Thaci, planin me Vucicin për “shkembimin” e territoreve, kupt mes Veritu ter Kosovës dhe Lugines se Preshevës e mban top sekret para popullit kosovar, sjkruan agjencia e lajmeve “Presheva Jonë” nga Zvicra duke ju referuar një reportazhi botuar sot ne gazetën zvicereane “Le Temps”
“Le Temps”: Thaci, planin me Vucicin për “shkembimin” e territoreve e mban top sekret para popullit kosovar
“Edhe nëse perspektiva e një “marrëveshje përfundimtare” është larguar, Beogradi dhe Prishtina mbajnë qëllimin e imponimit të një shkëmbimi territoresh, si një garanci për një paqe “përfundimtare”, shkruan ne fillim te roportazhit gazeta zvicerane “Le Temps”.
“Dialogu” midis Beogradit dhe Prishtinës është ngadalësuar, edhe pse Kosova sapo ka formuar një ekip të ri negociatorësh të hapur për të gjitha partitë politike, që pritet në Bruksel më 8 janar. Në të vërtetë, lajmi i keq nuk ka ndalur akumulimin që nga rënia. Më 20 tetor, Asambleja e Përgjithshme e Interpolit hodhi poshtë kandidaturën e Kosovës, pas një fushate intensive të lobimit nga Serbia. Të nesërmen i Prishtinës ka vendosur për të ngarkuar 100% të gjitha mallrat nga Serbia, dhe 14 dhjetor, Parlamenti i Kosovës votoi për të krijuar një ushtri, në Beograd, një “linjë të kuqe”.
Le Temps: Rreziku qe krijon një presedent (Le risque de créer un précédent)
Megjithatë, krerët e dy shteteve, Thaçi kosovar dhe serb Aleksandar Vucic do të mbajë të hapur një kanal të fshehtë të negociatave me një qëllim: për të treguar shqiptarët dhe serbët nuk mund të jetojnë së bashku dhe se koha për një “ridefinimin e kufijtë “do të kishin ardhur. (“les chefs des deux Etats, le Kosovar Hashim Thaçi et le Serbe Aleksandar Vucic garderaient ouvert un canal secret de négociations”), transmeton agjencia e lajmeve “Presheva Jonë”.
Kosova dhe Serbia në këtë mënyrë do të mund të hyjë në një marrëveshje “definitive”, që do të thotë se Beogradi njeh pavarësinë e ish-provincës së saj, por që do të kalojë nëpër një “korrigjim” të kufijve. Askush nuk e di saktësisht se çfarë ajo mund të jetë, por kjo nuk e ndaloi që Shtetet e Bashkuara dhe shumë qeveri perëndimore të dinë se ata ishin “nuk kundërshtuan” për këtë hipotezë. Vetëm Gjermania vazhdon të paralajmërojë për rreziqet e krijimit të një precedenti në Kosovë që mund të thyejë kufijtë e rajonit.
Mundësitë e këmbimit janë të njohura për një kohë të gjatë: veriu i Kosovës kundër Luginës së Preshevës në Serbinë jugore. I pari, i afërt me Serbinë, strehimore, në 1800 km ², rreth 35.000 serbë që nuk e njohin pavarësinë e shpallur nga Prishtina. Zona ishte më parë industriale, por minierat e braktisura të Trepçës nuk kanë asnjë interes real ekonomik, edhe nëse janë akoma të shqetësuar si një totem, si nga shqiptarët dhe nga serbët. Veriu i Kosovës është pothuajse homogjen, me përjashtim të disa fshatrave shqiptare dhe vetë qytetit të Mitrovicës, ku ka lagje të përziera në bregun verior të Ibrit. Problemi i vërtetë, megjithatë, është se dy të tretat e serbëve të Kosovës, së paku 70,000 vetë, jetojnë në enklava të shpërndara në jug të lumit.
“Beogradi është gati të na sakrifikojë”
“Beogradi është gati të sakrifikojë”, thotë Rada Trajkoviç. Ky pionier i dialogut serbo-shqiptar luajti kartën e pjesëmarrjes në institucionet e Kosovës, duke u bërë nënkryetar i parlamentit të parë të zgjedhur pas luftës. Ajo u lirua më në fund nga familja e tij: tepër i pavarur për shijen e Aleksandar Vucic, ajo u mënjanua nga Listës Serbe, partia serbe të udhëhequr nga Beogradi. Rada Trajkoviq ka humbur edhe punën e tij si një kirurg në spitalin e Graçanicës enklavës në afërsi të Prishtinës të mëdha, në shtëpi për 15 deri në 20 mijë serbë. “Këtu,” thotë ajo, “njerëzit kanë filluar të shesin tokën dhe shtëpitë e tyre përsëri. Blerësit shqiptarë thonë se është momenti i fundit për të marrë një çmim të mirë. ”
Nestled në ultësirë e Bjeshkëve të Nemuna, manastirin e Visoki Deçani ortodokse, e ndërtuar në shekullin e katërmbëdhjetë nga mbreti serb Stefan Decanski, përballoi shekujve të pushtimit osman, si luftërat e shekullit të njëzetë. abati i saj, Arkimandrit Sava qenë që nga vera e fushatës së urrejtjes nisur nga tabloidet afër Aleksandar Vucic. “Në fund të korrikut, çdo gjë ishte gati për të provokuar incidente ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve. Atëherë do të ishte shpjeguar se ishte koha për të ndarë dy popujt. Ne zbuluam këtë skenar djallëzor në rrjetet shoqërore. Që atëherë, unë jam thirrur si një armik i kombit, “thotë fetar. “Presidenti Vucic kërkon një ndarje në mes të shqiptarëve dhe serbëve, jo në mes të Kosovës dhe Serbisë. Kjo është një kthim në vitet 1990, kur nacionalistët kërkuar për të krijuar territore etnikisht homogjene. “Në Prishtinë, disa politikanë vazhdojnë, fshehurazi Beogradi diskuton me Tiranën dhe hartat topografike kanë ndodhur tashmë.
Nuk mund të jetoj së bashku?
Njëzet vjet pas përfundimit të luftës në Kosovë, është një bashkim i çuditshëm i planeteve që e vënë çështjen e një “marrëveshjeje përfundimtare” në ballë të agjendave: Komisioneri Federica Mogherini dëshiron të përfundojë një marrëveshje “historike” para fundi i mandatit të tij, ndërsa një shpatë e Damocles peshon mbi kokën e Hashim Thaçit, me Dhomën e re speciale të ngarkuar me gjykimin e krimeve të luftës të UÇK-së. “Presidenti po përpiqet të paraqitet si një krijues i paqes, për t’i shpëtuar drejtësisë”, tha një diplomat i vendosur në Prishtinë.
Keshilltari i krymenistrit kosovar Halil Matoshi: Ruset jane iniciatore te idese së “korigjimit” të kufijve!
“Rusët janë me iniciativë të kësaj ideje,” tha ish-gazetari Halil Matoshi, këshilltar i Kryeministrit, Ramush Haradinaj. (“«Les Russes sont à l’initiative de cette idée», assure de son côté l’ancien journaliste Halil Matoshi, conseiller du premier ministre, Ramush Haradinaj.“) ka cituar gazeta zvicerane “Le Temps” keshilltarin e kryeministrit kosovar, transmeton agjencia e lajmeve “Presheva Jonë”.
Mbështetja më e fortë për perspektivën e një “ripërkufizimi” të kufijve, deri tani, vjen nga administrata amerikane, por Moska mund të bëjë mjaltin e saj nga një kosovare e mëparshme dhe të kërkojë zbatimin e saj në kufijtë e Ukrainë. “Nuk ka asnjë shembull në historinë e një shkëmbimi territoresh që nuk ka çuar në zhvendosjen e popullsisë”, kujton Rada Trajkoviç. “A është kjo një tragjedi e këtij lloji që Evropa ka nevojë sot?”
A janë shqiptarët dhe serbët akoma të paaftë për të jetuar së bashku? Në Kamenicë, një qytet i madh në Kosovën lindore, gjithashtu në konfiskoj industrial, fermerët serbë të vijnë për të shitur mollë dhe arra në treg. Rreth sheshit biseda vazhdon në të dyja gjuhët. “Nuk kam të ardhura të tjera, nuk dalin në pension, nuk ka Beograd apo Prishtinë,” thotë Verica 70-vjeçare. Në kohët jugosllave, shqiptarët dhe serbët nga Kamenica punonin në të njëjtat fabrika dhe jetonin në të njëjtat ndërtesa, dhe lufta e vitit 1999 dështoi të thyente lidhjet.
Vitin e kaluar, komuna u fitua nga e majta sovrane dhe kryetari i ri, Qendron Kastrati, shumëfishon projektet: janë rindërtuar nëntë shtëpi për familjet serbe dhe rome të cilët ishin larguar nga Kosova në vitin 1999. Ai madje dëshiron të ndërtojë shkolla e parë “e përzier” e shqiptarëve të Kosovës pas luftës. Biri i një “martiri” të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), kryetari i Kamenicës nuk synon të bëjë kompromis mbi integritetin territorial të ish-krahinës serbe, por ai dëshiron të marrë sfidën e një shoqërie multietnike. “Për njëzet vjet, misionet ndërkombëtare në Kosovë flasin vetëm për multietnicitet, por pa asnjë rezultat. Na duhet të veprojmë “.
Ragmi Mustaf i beson fjalve te Thacit: Sot ne kemi mundësi historike qe më në fund t’i bashkohemi Kosovës
Kamenica është vetëm rreth njëzet kilometra nga Serbia, më saktësisht nga Lugina e Preshevës, e cila rrjedh drejt Maqedonisë përgjatë masivit të Karadakut. Korridori Evropian i Zhvillimit X kalon luginën, me hekurudhën dhe rrugën e saj që po përfundohet, që do të lidhë Evropën Qendrore me portin e Selanikut. Shqiptarët janë shumicë në Preshevë dhe përfaqësojnë 60% të 40,000 banorëve të komunës së Bujanocit, ndonëse është e vështirë të ketë shifra të besueshme: ata bojkotuan regjistrimin e vitit 2011 dhe rajoni po përjeton një eksod masiv, i cili godet të gjitha komunitetet e luginës, shqiptarët, romët dhe serbët.
Në vitin 2001, një konflikt shpërtheu midis guerrilasve shqiptarë dhe forcave të Beogradit. “Marrëveshjet e paqes me kusht për integrimin ekonomik dhe politik të shqiptarëve në këmbim të çarmatimit, por asgjë nuk erdhi”, thotë Mustafa Ragmi kreu i sapozgjedhur i Këshillit Kombëtar Shqiptar, institucioni që përfaqëson minoritetin . “Sot ne kemi mundësi historike qe më në fund t’i bashkohemi Kosovës.” thote Ragmi Mustafa i cili ende nuk është në dijeni se nuk ka gjasa që Beogradi pajtohet të braktisin të gjithë luginën, rëndësia strategjike e të cilit është më e madhe në atë të veriut të Kosovës. Supozimi i një shkëmbim të territoreve në vend nënkuptojnë një prerje të lënë fshatrat, si shqiptare dhe serbe, “e gabuar” anën e kufijve të rinj.
