Preshevë, 18 prill -Ultra-nacionalistët janë të vendosur që të kthehet në parlament të Serbisë në zgjedhje 24 prill pas një mungese prej disa vitesh, nxitur nga rritje pakënaqësi me pro-evropiane të Bashkimit qëndrimin dhe shtrënguese politikave të kryeministrit Aleksandar Vucic, ka aalrmaur sot Reuters, trasnmeton agjencia e lajmeve “Presheva jonë”
Ato përfshijnë urë liderin e Partisë Radikale Vojislav Sheshelj, popullariteti i të cilit në Serbi është rritur nga lirimin e tij muajin e kaluar për krime kundër njerëzimit nga gjykata e krimeve të luftës të KB-ra në Hagë.
Sondazhet tregojnë se radikalët Sheshelit dhe të krahut të djathtë Dveri grupim të cilat kanë pikëpamje pro-ruse dhe anti-NATO dhe kërkojnë një fund të integrimit me BE-në, do të të dy të marrë mbi pragun e nevojshme për të hyrë në parlament dhe së bashku mund të fitojë rreth 25- 30 vende në asamblenë 250-vendëshe.
Ndërsa ultra-nacionalistët nuk kanë gjasa për të sfiduar të mbajë të fortë e kryeministrit në pushtet, ata do të përdorin platformën për të sulmuar kursin e tij pro-BE-së dhe për të luftuar ndonjë lëshim ai është i detyruar të bëjë gjatë negociatave të Serbisë për t’u bashkuar me bllokun, e cila filloi në dhjetor .
Sondazhet e opinionit sugjerojnë se Partia Progresiste Vuçiç është në rrugën e duhur për të mbajtur shumicën e saj parlamentare, por radikalët e Sheshelit – të cilët nuk arritën të fitojnë asnjë mandat në zgjedhjet në vitin 2012 dhe 2014 – mund të bëhet grupi i tretë më e madhe në parlament.
Seselj, pafajësia e krimeve të luftës e të cilit është bërë ankesë nga prokurorët, jep zë ankesat shumë serbë ndihen gjatë bombardimeve të vitit 1999 të NATO-s e Serbisë ndaj konfliktit në Kosovë. Seselj ishte zëvendës kryeministër në atë kohë.
“BE është i përbërë nga vendet e NATO-s. Ata na bombarduan, ata morën Kosovën larg prej nesh,” tha ai brohorisnin mbështetësve javën e kaluar në Jagodinë, një qytet qendror, ku papunësia shkon në 30 për qind.
Seselj, 61, ishte një mentor për Vuçiç deri në vitin 2008, kur personi nën kujdesin e tij theu me radikalët.
Seselj, i cili ka luftuar kancerin e zorrës së trashë për disa vjet, mbetet një mbrojtës i zjarrtë i ideologjisë “Serbia e Madhe”, që ka nxitur gjakderdhje në vitet 1990. luftërat jugosllave.
Qëllimi i tij është të sigurojë mjaft anëtarë të parlamentit – një e treta ose 84 ligjvënësit – për të bllokuar çdo përpjekje për të ndryshuar kushtetutën e Serbisë nëse Beogradi vjen nën presion gjatë negociatave të BE-së për të hequr një referencë kushtetuese për Kosovë qenë pjesë e Serbisë.
Një mprehtë 2014 recesioni dërguar deficitin e buxhetit të Serbisë fluturues, duke e detyruar qeverinë të kërkojë A 1.2 miliard euro (1350000000 $) kredi nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, i cili kërkonte të shpenzimeve publike dhe subvencioneve shkurtime, rritjen e taksave dhe privatizimin e firmave joefikase shtetërore si kusht .
Anëtarësimi në BE do të kërkojë ristrukturim të dhimbshme ekonomike.
Analistët thonë se masat shtrënguese dhe një shkallë papunësie prej 18 për qind kanë shtyrë votuesit ndaj partive të djathta.
Deri dy vjet më parë, Suzana Arsic, një mësues 52-vjeçar kopshti nga Jagodina, votuan për pro-BE-së Partisë Demokratike, por tani ajo është duke ndryshuar anët.
“Unë jam duke shkuar për të votuar për radikalët këtë herë unë nuk e pëlqen ajo që kam parë -. Bimët janë mbyllur, njerëzit humbën vendet e punës dhe u shtynë për huamarrjen shtrenjtë ata nuk mund të menaxhojnë,” tha ajo për Reuters, transmeton “Presherva Jonë”
Ekonomia e Serbisë është vendosur të rritet 1.8 për qind këtë vit, më e ngadalshme se sa fqinjët e saj, Banka Botërore thotë. Paga mesatare mujore prej 357 euro është ndër më të ulëtat në rajon.
Shumë serbë të parë pak përfitime nga bisedimet e vendit për anëtarësim në BE. Një sondazh i kohëve të fundit i opinionit gjetur pothuajse 72 për qind e serbëve janë kundër anëtarësimit në BE dhe NATO.
Vucic thotë se anëtarësimi në BE, partneri më i madh Serbisë tregtare dhe investitori, mbetet qëllimi i politikës No. 1 Beogradit. Udhëheqësi konservator do të votojnë dy vite të hershme për të kërkuar një mandat për reformat ekonomike të nevojshme për t’u kualifikuar për anëtarësim në BE.
Vuçiq, i cili thotë se Serbia nuk do të kërkojë të bashkohet me NATO-n, paralajmëron për rreziqet e nacionalizmit në rritje. “Nuk mund të ketë kompromis me ata që janë të shtyrë Serbinë mbrapa në të kaluarën”, tha ai.
Ringjallja ultra-nacionalist nuk është duke shkaktuar alarm të madh në BE tani për tani, sepse Vucic ka përjashtuar mundësinë e një koalicioni me te djathtet, thonë diplomatët.
Hrvoje Stojic, një analist me bazë në Zagreb me bankën Hypo Group Alpe Adria, tha se forcimi i partive të djathta ishte një trend rajonal, duke vënë në dukje partitë euroskeptike janë në pushtet në Poloni dhe Hungari.
Të dy Radikalët dhe Dveri, drejtimin në koalicion me Partinë Demokratike të Serbisë (DSS), zotohen për të ndalur privatizimet, subvencionimin e fermerëve dhe të vendosë detyrimet e importit për të mbrojtur prodhuesit vendorë.
“Nëse njerëzit shikojnë në kuletat e tyre, nëse ata hapin sytë dhe të kaloni off grupe e tyre televizive ata do të kuptojnë se ata janë duke u mashtruar (nga qeveria aktuale),” Sanda Rashkoviq Iviq, kreu i partisë DSS, tha për Reuters, duke iu referuar premtimeve të përmirësimit të standarteve të jetesës Vuçiç.
Shumë votues nacionaliste nuk janë të moshuar serbë nostalgji për Jugosllavinë e vjetër, por të rinjtë që të kujtojmë pak luftrave që shoqëruan Jugosllavisë shpërbërjen.
“Vucic ka humbur? Besueshmërinë e tij … Ai na bëri skllevër të kapitalistëve dhe kjo është arsyeja pse unë do të votoj për Dveri”, tha Dejana Simiç, një kameriere 23-vjeçar nga Beogradi.
Shumë serbë, megjithatë, pranojnë se Serbia nuk ka mundësi, por për të kërkuar lidhje të ngushta me BE-në.
“Nuk ka të vërtetë nuk ka alternativë për BE-në”, tha Gjorgje Trifunoviq, 22, një student i drejtësisë në Beograd.
