New York, 13 qershor -OKB ne bashkepunim me Gjykatën ndekrombëtare për ish-Jugosllavinë (ICTY) ka publikuar sot një raport mbi përvojën e dëshmitarëve. Ky raport konfidencial te siguruar nga agjencia e lameve “Presheva Jonë” do të prezantohet në fund të këtij muaji në Prishtinë dhe qendrat e tjera te ballkanit qe ndohen krimet ndaj popullates civile gjate dhe pas luftes ne rajon.
Eksperti ndrekombëtar: Kosova nu ka bere sa duhet ne mbrojtjen e dëshmitarëve
Seksioni per ndihma viktimave dhe dëshmitarëve të Tribunalit ka prezantuar në zyrat e Institutit për Global te Drejtësisë ne Hagë një studim pilot mbi ndikimin qëndrueshme në afat të gjatë nga dëshmitarët per krime ne Kosovë, Bonsje. Kroaci dhe Serbi.
Vëzhgimet paraprake të kryetarit të Tribunalit të Hagës, Carmel Agius, u pasuan nga paraqitja e përmbledhje të gjerë të këtij studimi, i kryer gjatë katër viteve të fundit.
Seksioni per ndihma viktimave dhe dëshmitarëve të Tribunalit ne bahskpunim me Institutin e Paqes Castleberry në Universitetin e Teksasit ka shqyrtuar ndikiminine vuajtjev nga 300 dëshmitarë faktike të cilët jane deshmizar te Tirbunalit. Pjesëmarrësit jane shqiptare nga Kosova kanë pësuar kryesisht presion dhe trauma të rënda psikike ose fizike. Ndryshme, nje ekspert nderkombëtar lidhur me raportin ne fjalë dhe dëshmitarët ne Kosovë, ka pohuar per agjenci e lajmeve “Presheva Jonë” se qeveria e Kosovës këto vitet e fundit ka anashkaluar dhe e ka marrur seriozisht ceshtjen e mbrojtjes se deshmitarve kundër krimeve ne rajon, cka shume sish kane pësuar.
Raporti thekson se deklaratat, në drejtim të tyre, janë të ndryshme, komplekse, dhe ato janë të ndryshme për çdo dëshmitar. Në shumicën e rasteve, dëshmitarët kanë zgjedhur për të hequr dorë nga altruizmi për gjyqtarët që të ketë të gjitha elementet për të bërë një vendim dhe për të përmbushur një detyrë morale për viktimat. Shumica e pjesëmarrësve tha se ka dëshmuar para Tribunalit nuk kishte rezultuar në një përkeqësim të shëndetit të tyre dhe vuri në dukje më pozitiv se efektet negative të dy para dhe pas dëshmisë së tyre.
Në tërësi, 300 dëshmitarë të intervistuar thanë se ata mendonin relativisht të sigurt sot, qoftë publikisht apo shfaq përfitojnë nga masat mbrojtëse. Ata mendojnë se janë trajtuar në mënyrë të drejtë nga ICTY (si dëshmitarë) dhe ata mendojnë se kanë bërë kontributet e tyre para drejtësisë dhe krijimin e së vërtetës. Ata ishin përgjithësisht të kënaqur me kushtet e tyre të jetesës, por të pakënaqur me situatën e tanishme lokale politike në vendin e tyre të banimit.
Bazuar në gjetjet e studimit, pjesa Viktimave dhe Dëshmitarëve dhe Instituti Castleberry Paqes në Universitetin e Teksasit të Veriut kanë rekomanduar që institucionet gjyqësore ndërkombëtare që të vazhdojnë të zhvillojnë mekanizma mbështetëse për viktimat dhe për të standardizuar për të siguruar mbrojtjen e dëshmitarëve.
Ky raport konfidencial do të prezantohet në fund të këtij muaji në Prishtinë dhe qendra të tjera te ballkanit ku ndodhen krimet ndal popullates civile gjte dhe pas luftes ne rajon. Dothkeuar se sipas ekspertit dnerkombëtare , ne Kosovën e pasluftes jane likuduar dhjeta deshmitare per keto krime ndaj popullates civile dhe intelektulevem, gazetareve dhe anetarve partik , te gjitha me motive politike, likudime keto qe u bene nga kundershtarët e tyre. 
