Janë shqetësimet lidhur me recesionin ato që e rrëzuan monedhën e përbashkët europiane. Sidomos rreziku i ndalimit të gazit u ka ngjallur frikën tregjeve financiare, dhe që nga e hëna (11.07) ndërprerja e gazit është bërë realitet. Ky ndalim do i zinte frymën koniunnkturës në Gjermani dhe në Europë. “Gjendja është ende e mirë, por ajo është delikate”, tha Ulrich Leuchtmann, ekspert i valutave në radion gjermane, Deutschlandfunk. A sjell barazvlefshmëria përfitime? Një monedhë e dobët mund të sjellë edhe përfitime, ajo ndihmon ndërmarrjet e eksportit. Sepse në fund të fundit mallrat vendase do të ishin më të lira për vendet e tjera, kështu që do të rriteshin shitjet. Njëkohësisht jashtë vendit eksportohet edhe fuqia blerëse, e cila mund të blejë më lirë mallrat gjermane dhe europiane. Por një përfitim i tillë për ndërmarrjet vendase eksportuese ekziston sa kohë që ndërmarrjet gjermane i prodhojnë mallrat krejtësisht në Gjermani ose në zonën e euros dhe pastaj i eksportojnë në vendet e tjera, thotë Sonja Marten, eksperte e valutave në Bankën DZ: “Kur prodhimet gjysmë të gatshme merren nga vendet e tjera që nuk janë anëtare të BE-së, ose kur prodhohen me shumë energji, atëherë kjo llogari nuk del më me fitim,” mendon ajo dhe kujton se sidomos prodhimet energjetike llogariten me dollarë. Inflacioni i bën presion euros Çmimet në rritje të energjisë kanë qenë një nga arsyet kryesore për bilancin negativ të tregtisë së jashtme gjermane në muajin qershor, gjë që bën që të importohet më shumë se sa të eksportohet, pra edhe gaz dhe naftë. Çmimet e larta të importit sidomos të energjisë nxisin inflacionin. Dhe kjo nuk i pëlqen Bankës Qendrore Europiane. Sepse ajo do që duke bërë rritjen e planifikuar të përqindjeve të interesit të kundërveprojë ndaj shtrenjtimit të madh. Por njëkohësisht ajo nuk do të ta bëjë këtë sa më shpejt, sepse ekziston rreziku i ndrydhjes së koniunkturës. Prandaj Marten hamendëson, se “ajo mund të përpiqet fillimisht të ndërhyjë verbalisht”. Por nga përvoja dihet se kjo gjë tërheq spekulantët, të cilët brenda disa ditësh mund ta ulnin sërish kursin e euros. Por luhatjet në rënie të ditëve të fundit janë të pazakonta: “Kjo tregon për nervozitetin e tregjeve,” thotë Marten. Prandaj ajo nuk e përjashton mundësinë e barazimit të euros me dollarin ose rritjen afatshkurtër të vlerës së euros edhe nën këtë kufi. Frikë transatlantike recesioni Që euro është kaq e dobët kundrejt dollarit ka gjithnjë të bëjë edhe me vlerësimin e monedhës amerikane. “Banka kombëtare e SHBA-së Fed, është sërish duke vendosur ritmin,” shpjegon ish krye-ekonomi i Allianz-ës, Michael Heise. Ajo lufton kështu inflacionin dhe ka filluar të rrisë normat e interesit. Kjo frikësoi gjatë kësaj faze bursat, të cilat tremben nga recesioni në SHBA, thotë Marten. Por tani sytë janë hedhur drejt Europës: Sepse nëse bie ekonomia në SHBA, atëherë recesioni do të prekë edhe Europën. Euro është vlerësuar nën vlerën e saj Ndërkohë tregjet financiare i bëjnë llogaritjet me mënyrën e kujdesshme të Fed, vëren Michael Heise, i cili është tani krye-ekonomist i HQ Trust. Nëse Banka Qendrore Europiane do të bëjë tani hapin e parë në lidhje me normat e interesit dhe pastaj do të hedhë hapat e tjerë duke rritur normën e interesit mbase më shumë se sa është menduar deri tani, atëherë kjo mund të ndihmonte sërish kursin e euros, mendon ai. Atëherë euro mund të arrijë shpejt tek 1,10 dollarë ose ndoshta edhe më shumë. Ai mendon se fuqia blerëse e dollarit është aktualisht e mbivlerësuar. Tregjet janë shumë nervoze edhe për shkak të pasigurisë. Nëse gazi do të vazhdojë të rrjedhë nga Rusia, atëherë kjo do t’i vinte në ndihmë edhe euros, shpreson Ulrich Leuchtmann nga banka Commerzbank. “Një kurs kaq i ulët i euros nuk është i justifikuar.” DW

Deputeti i PDK-së, Ardian Kastrati, ka thënë në emisionin DPT te Fidani në T7 se Kosova duhet të bëjë pyetje sa i përket nisjes së Ballkanit të Hapur. Kastrati thotë se nëse Kosova merr garanci, atëherë duhet të futet në këtë nismë.

Ai hedh akuza ndaj klasës politike duke thënë se merren me muhabete të vogla, teksa shton se shtetet fqinje po bëjnë projekte të mëdha.

“Ne ende merremi me disa tema që janë ngritur gjatë kohës sikur demarkacioni, Kulla, Zhlepi e të tjera. Serbia po merr investime. Turqia, Italia, Amerika e të gjithë nga pak. Mos të flasim për lojën me dy karrige të Vucicit. Në anën tjetër, Shqipëria me gazsjellësin TAP. Baza amerikane në Kuçove, porte e aeroporte. Tash kandidatura për BE dhe rezoluta kundër Dick Marty. Këtu po merremi me small talk. Pra në njërën anën “big projects” ndërsa te ne muhabete të kafeve. Kjo për shkak të garniturave politike që kanë udhëhequr”, tha ai.

“Askush nuk po thotë se hajde nesër të shkojmë të futemi në Open Balkan, por mënyra se si jemi barrikaduar në Prishtinë se ka bërë Vucici e ka bërë tjetri. Po e jap mendimin tim”, shton ai.

Tutje ai thtoë se ky nuk është projekt serb. Kur u pyet për këtë ai tha se është banale të mendohet kështu.

“Jo bre cfare. Në asnjë mënyrë. Kjo është shumë banale. Para se me hy në një projekt, cdo garniturë politike duhet të shikojë cilat është arsyeshmëria. Edi Rama po i eklipson këta. Në dalje e në prezantime. Duhet të shkohet në Open Balkan e të thuhet ‘mirëdita, ne i kemi disa pyetje’. Besnik Bislimi po shkon në forume cdo ditë ku ka edhe zyrtarë serbë. Pastaj duhet të pyetet se cila është garanca që Rusia nuk ka ndikim. Pasi ne nuk mund t’i zgjedhim fqinjët. Serbia është kjo që është. I merr përgjigjet dhe në atë moment nëse nuk të pëlqejnë si Kosovë ua thua se nuk po vijë. Këta e kanë gjetur një mënyrë që të barrikadohen në Prishtinë”, shtoi ai.

“Mendoj se procesit do t’i paraprijë kjo lloj dinamike. Duhet të bëhen disa pyetje. Nëse janë përgjigjet si të garantuara. Me marrjen e këtyre garancive po. Këto diskutohen dhe merren garanci. Nuk as që vetëm të futemi. Që të kundërshtohet për elektorat”, përfundon ai.