Intervistë për “Presheva Jonë” me  Dr. Andreas Ernstekspert  zviceran, hulumtues dhe korrespondent i «NZZ am Sonntag» në Ballkan.

Eksperti zviceran për cështje të ballkanit Dr. Andreas Ernst, nuk e përjashton mundësin për shkëmbim territoresh mes “Veriut të Kosovës” me shumicë serbe mes “Serbinë Jugore” me shumicë shqiptare.

Bernë, 26 shtator / AIK-Presheva Jonë

Presheva Jonë :  Zotëri Ernst aktualisht gjendeni në serbi kur gjendet edhe kyreprokurori I TPI-së Bremetz.  Kriminle¨t e luftës duket ende nuk, janë dorëzuar të gjithë tribunalit ndërkombëtar në Hagë., diskriminimi i mediave në Serbi, pasatj  diskriminimi I të drejtave të shqiptarëve entik në Luginën e Preshevës..mund t’i shkaktojnë këto problem Serbisë rrugës për në BE ?

Dr.Andreas Ernst: Serbia deri tash ka përmbushur disda obligime të saj me transferimin e Mlladiçit dhe Haxhiçit. Ana tjetër, kërkon prokurorit të Tribunalit të Hagës kanë Beogradit informacion në lidhje me ndihmësit e Karaxhiçit, Mlladiç dhe Haxhiç. Sepse kjo është vetëm falë kësaj përkrahje, ishte e mundur që ajo të mund të fshehin kohë. Megjithatë, unë nuk mendoj se do të jetë në dosjen e “ICTY” një pengesë në të ardhmen për Serbinë. Në kontrast, në lidhje me reformimin e qeverisë dhe biznesit për të bërë për të “BE-compatible” të jetë. Dhe pa dyshim, çështja e Kosovës është një  pengesë e rrugës së Serbisë drejt BE-së.

Dr.ERNST: Cështja e Kosovës mund të pengoj rrugën e Serbisë për në BE !

Presheva Jonë : Kemi përshtypjen se me « nxemjen » e situatës në Mitrovicë, situatë e tillë « nxehet »  në Luginën e  Preshevës. Sipas jush cila do të ishte zgjidhja më emirë e cështjes së Mitorvicës ?

Dr.Andreas Ernst: Ekziston rreziku që Kosova veriore do të jetë një zonë e vazhdueshme problematike për Kosovën që do të mund të pengonte zhvillimin e saj ekonomik të Kosovës. Statusi i veriut të Kosovës duhet të diskutohen në mes të Prishtinës dhe Beogradit. Kjo duhet të mbulojë të gjitha zgjidhjet e mundshme janë në tryezë, plani i Ahtisarit, autonomi të zgjeruar, lidhja me Serbinë ose shkëmbimi i territorit me Luginën e Preshevës. Çështja e Kosovës nuk mund të zgjidhet përmes shkopit magjik apo « ingjinierë »   politike nga jashtë. Shqiptarët dhe serbët mrs veti duhet të merern vesh dhe të  gjejnë një ekuilibër që hap rrugën për pajtim. Prej të cilave varet nga dy perspektiva evropiane e Kosovës dhe Serbisë.

Presheva Jonë : Mendoni se ndarja e Kosovës do të ishte një rrezik i madh për rajonin, në rend të parë për Serbinë me një strukturë prej mëse 20 minoritesh ?

Dr.Andreas Ernst: Shkëputjen e Kosovës nga Serbia ishte në fakt një ndarje e bazuar në kritere etnike: në Kosovë, më shumë se 90 për qind e shqiptarëve janë nga  kultura dhe jetasa shqiptare të cilët dominojnë. Nëse tani një pjesë e Serbisë, pra ato fqinje, territorin e të cilave e zgjidhjes për shtetin amë, të heqë dorë, unë në thelb nuk shoh asnjë hap tjetër. Është shumë e rëndësishme se zgjidhja do
të gjendet nëpërmjet negociatave. Kjo mund të marrë një kohë të gjatë, por siguron se problemi është zgjidhur përgjithmonë.

Presheva Jonë : Sugirisht jeni në dijeni se shqiptarët e Preshvës, Bujancoti dhe Medvegjës janë të vendsour në bojkotimin e regjistrimit të popullsisë në Serbi, me arsyetimin se nuk jnaë përbushur kushtet e ketij procesi siq i kerkojnë standrdet evropiane. Mendoni s enjë vendim i tillë është një ide e mirë, apo ?

Dr.Andreas Ernst: Unë nuk mendoj se ky bojkot kontribuon diçka për të përmirësuar situatën. Por është e qartë se Ministria e Arsimit në Beograd duhet të jetë më shumë aktive dhe t’i kuptoj shqetësimet e arësyeshme të shqiptarëve në Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë.

Presheva Jonë : Mendoni se Serbia do të njohë së shpejti pavarësinë e Kosovës për të avancuar hapërimin drejt anëtarësimit të saj në BE ?

Dr.Andreas Ernst: Në një marrëveshje me Prishtinën mbi të Kosovës në veri-Unë mendoj se është e mundur. Shumica dërrmuese e serbëve të dinë se Kosova kurrë nuk do të përjashtohet nga Beogradi. Akute është problemi, por vetëm nëse Serbia është në pragun e BE-së – dhe padyshim do të merr shumë vite që do të preste.

Përkushtimi i prindërve shqiptarë me fëmjët e tyre, sidmos arsimimin  e tyre do ta përshpejtonte procesin e integrimit në Zvicër

Presheva Jonë : Pra dhe pas luftës në Kosovë Zvicra gjithnjë ka qneë e angazhuar, aktive në Kosovë.  Mendoi se qveria zvcierane ka kyrer me sukses misonin  esaj nga Kosovës , nisur nga roli i saj humnaitra, uhstarak deri tek njohja e pavarësisë së Kosovës.. ?

Dr.Andreas Ernst: Marrëdhëniet me fqinjët – dhe Ballkanit Perëndimor është një proritet e Zvicrës për fiqnjësi të mirë dhe kanë një detyrë e vazhdueshme. Unë shpresoj se së shpejti, para misoneve  humanitare dhe ushtarake, Kosova do të këtë nevojë  për zhvillim dhe marrëdhënie të mira ekonomike dhe politike ndërmjet Kosovës dhe Zvicrës.

Presheva Jonë : Siq  edini z.Ernst, sot në Zvciër jetojnë dhe veprojnë mbi 200 miojë shqiptarë, kyrtesisht nga Kosova i cili konsiderohet madje si një komunitet mjaft i madh dhe i rëndësishëm. Për ju cfarë është imazhi i tyre sot në vendin tuaj  ?

Dr.Andreas Ernst: Imazhi i shqiptarëve në Zvicër, fatkqësisht  nuk është shumë i mirë. Ata e ndajnë këtë problem me emigrantë të tjerë nga Ballkani. Arsyet janë komplekse. Ksenofobisë ka një traditë të gjatë në Zvicër, dhe me SVP, ajo është një parti që jeton nga kjo ideologji të vërtetë. Nga ana tjetër, kjo është punë e emigrantëve për të ndihmuar fëmijët e tyre sa më shumë të jetë e mundur të integrohen në shoqërinë mikpritëse. Shkolla është çelësi më e mirë për sukses. Që ka ende shumë për të bërë. Por unë jam i sigurt se në një apo dy breza imazhin e “Ballkan” do të jenë krejtësisht të ndryshme.

SHPËRNDAJE